Yahşelli

Menemen’e en yakın köylerden biri olan Yahşelli eski Tapu-Kadastro Defterleri’nde Büyük Yahşelli olarak zikrediliyor. Köyün, Yörük boylarından Yahşili, Yahşilü, Yahşielli adlarıyla kayıtlarda görünen bir cemaat tarafından 14. veya 15. yüzyıllarda kurulmuş olduğu düşünülüyor.

Köyün ilk iskan yeri bugünkü yerleşmenin 1500 metre güneyinde Yamanlar’ın eteklerinde bulunuyor ve Eskiköy mevkii olarak adlandırılıyor. Küçük bir kuru derenin iki yamacında kurulmuş, harabesi görülen eski köyde biri doğu yamaçta, diğeri ise vadi girişinde olmak üzere iki su kaynağı bulunuyor. Köy, 20. yüzyılın ilk yıllarında daha önce köyün yaylası olan bugünkü yerine taşınmış.

Geride kalmış iz ve kalıntılardan, Yamanlar’ın kuzey eteklerine yaslanmış eski köy ile bugünkü yerleşme arasında kalan verimli arazide su kaynaklarının daha bol olduğu anlaşılıyor. Eski köyün batısındaki Mazapınar ile Zeynepınar mevkiilerindeki kaya çatlaklarından su çekilmesi amacıyla tuğla tonozlu tüneller inşa edilmiş. Zeynepınar’dan alınan su, pişmiş toprak borular ve dere üzerinde kalıntıları görülen su kemerleri ile kuzeye, muhtemelen Menemen’e taşınmaktaydı. Ayrıca gerek Zeynepınar, gerekse kaynağın üzerindeki tepede bugün köylüler tarafından Gavur Evi olarak adlandırılan ve kayaya oyulmuş bir antik dönem mezarı çevresinde Menemenli Hristiyan-Rumlar, Azize Agia Marina adına her yıl panayır düzenlemekteydiler. Bu mevkiide bugün tam yerini saptayamadığımız Agia Marina Kilisesi bulunuyordu. Ayrıca Rumların Zeynepınar’ı da bir Ayazma (Hristiyanlarca kutsal olarak kabul edilen pınarlar) olarak görmüş olmaları mümkün. 

Hicri 1304 (Miladi 1886) yılı Aydın Vilayeti Salnamesi’nde Temmuz ayının 16’sında Agia Marina’da, Ağustos’un 29’unda ise Akyapı mevkiilerinde panayır kurulduğundan söz ediliyor. Günümüzde Akyapı Çeşmesi olarak bilinen bu ikinci mevki de Menemen-Yahşelli yolu üzerinde bulunuyor. Yunan işgali sırasında kazılan Yunan siperlerinin izleri de günümüzde hala görülebiliyor. 

Menemen merkeze en yakın köylerden biri olan Yahşelli, Orman Genel Müdürlüğü Milli Parkı ile iç içe bir konumda bulunuyor. Yeşilçam ormanları arasında yerleşmiş olan köy, yakınında bulunan piknik yeri nedeniyle yaz aylarında Menemen ve İzmirlilerin akınına uğruyor. Halkın büyük çoğunluğunun sebzecilik ile geçimini sağladığı köy, 2012 yılındaki yasa değişikliğinden sonra mahalle statüsüne geçmiştir.