Doğaköy

Dumanlı’nın güney etekleri üzerinde kuytu bir vadi içinde yer alan ve Osmanlı dönemi belgelerinde “Doğu” veya “Togu” olarak da yazılan köyün ne zaman ve kimler tarafından kurulduğu bilinmiyor. 16. yüzyıla ait Tapu Kadastro Defterleri’nde de köyün adına rastlanmıyor. Köy, bu dönemde ya henüz kurulmamış, ya tımar köyleri içinde yer almamış, ya da başka bir adla anılmış olmalıdır. Bununla birlikte 16. – 17. yüzyılda Süleyman Menemeni’nin eserinde bulunan bir beyitte köyün adı geçiyor. 

Resmi bir belge içinde Doğaköy adı ilk kez 1826-1838 yılları Menemen Şeriye Sicili’ndeki masraf listesinde bulunuyor. 1890 yılı Aydın Vilayeti Salnamesi’nde 110 hanede 476 nüfuslu olarak görülen Doğaköy, 1927-1928 yılı İzmir Vilayeti Salnamesi’nde ise 282 hanede 615 nüfuslu olarak kayıtlı. 

Menemen’e 10 km mesafede bulunan Doğaköy’de 2021 kayıtlarına göre 607 kişi yaşıyor. Bunüfusun 297’si erkek, 310 tanesi kadın nüfustur. 

Köyün adının zamanında doğusunda bulunan bir değirmenden geldiğine inanılıyor. Kuruluş sırasında köyde Değirmencioğlu diye bir sülale mevcutmuş. Köyün kurulduğu yerleşim yeri de değirmenin doğusunda yer aldığı için, köyün ismine Doğuköy denilmiş, zamanla bu isim Doğaköy’e dönüşmüş. 

Köyün kuzeyinde Bizanslılardan kalma bir kale vardır. Kalıntıları bugün açıkça görülen kale, o döneme, yaşama dair önemli ipuçları veriyor ve tarihi değerini hala koruyor. Ayrıca köyün kuruluşunda var olan tarihi değirmen de hala ayakta. 

Köyün geçim kaynaklarının başında bağcılık geliyor. Pamuk ve sebzecilikte geçim kaynakları arasında yer alan köyde, yüzde 75 ailenin ekip biçeceği toprağı vardır. Arazisi olmayan yüzde 25 civarındaki nüfus ise geçimini ticaretle sağlıyor. 

1967 yılında Menemen’in köyleri ile ilgili yapılan bir araştırmaya göre, o tarihlerde Doğaköy’de, okul, eğitim odası, cami, devletçe yapılan içme suyu, köy standartlarına uygun yol, telefon bulunmakta, elektrik, sağlık ocağı, sağlık evi, özel idare dispanseri, jandarma karakolu, köy evi bulunmamaktadır.