Yanıkköy
“Yanık” adlı bir köy ile ilgili ilk kayıt 1487 tarihli bir Yaya Defteri’nde bulunuyor. 16. yüzyılın Tapu Kadastro Defterleri’nde ise “Ensar” adıyla kayıtlı köyün 1531 yılında 2 hane 25 nüfus, 1575 yılında ise 2 hane 90 nüfusla kayıtlı olduğu görülüyor. Bu sayılardan hareketle oldukça küçük boyutlarda bir köy olduğu anlaşılıyor. 1826-1838 yılları Menemen ŞeriyeSicili’ndeki masraf listesi içinde de yer alan Yanık’ta 1890 yılı Aydın Vilayeti Salnamesi’nde472 nüfus, 97 hane; 1927/1928 İzmir Vilayeti Salnamesi’nde 668 nüfus, 127 hane kaydı bulunuyor.
Yanıkköy ismini köyün doğusunda bulunan kaleye Osmanlılar döneminde gelen Yanık Efe isimli bir zattan, en belirgin rivayete göre de şimdiki köyün bulunduğu çevrede yerleşen aynı isimli sülaleden aldığı söyleniyor.
İyonlar dönemine ait olup, en son Cenevizler tarafından kullanılan köyün doğusundaki kale(Ceneviz Kalesi) çevresinde bulunan su sarnıçları, daha önce kilise olarak kullanıldığı söylenen köy camisi, Yaren Dede ve Siğil Dede isimli iki yatır ve 1935 yılında yapılan beşli köprü, ayrıca çok eski tarihlere dayanan adına Ferhat yolu denilen suyolunun geçmekte olduğu Gediz Köprüsü Yanık’ta bulunan tarihi eserlerdir.
Menemen’in kuzeyinde yer alan Yanık’ın merkeze uzaklığı 9 km’dir. Gediz nehrinin kuzeyinde 5448 dekar sulanabilen polikültür bir araziye sahip olan köyde, borsa değeri bulunan pamuk, çekirdeksiz üzüm köy halkının başlıca ve en önemli uğraş dalıdır. Kavunu çok meşhur olan Yanık’ın topraklarında tütün dışında hemen hemen her çeşit tarımsal bitki ve ürün yetişir.
Kent ilk olarak M.S. 100 yıllarında Yunan tarihçi Strabon tarafından anılır. Yanık’a bakan Antik Sardene(Dumanlı Dağ) eteklerinde yer alan kent, Yanık’a varıldığında uzaktan seçilebiliyor. Bir tepenin üzerinde, adeta bir taç gibi yer alan Neon Teikhos’a Rumlar Arkhangelos(Baş Melek) Hisarı, Osmanlılar ise Kayacık Hisarı diyordu. Neon Teikhos’a bazı kaynaklarda ise Ceneviz Kale deniyor. Sözcük anlamı ise Yeni Duvar, Yeni Sur veya Yeni Kale’dir. Aiol Birliği’nin üyesi olan 12 Aiol şehirnden biri olan Neon Teikhos, Helenistik Dönem’de Pergamon Krallığı’na bağlanmıştır. Bizans döneminde Arkhangelos(Baş Melek) adı ile Smyrna’ya bağlı bir piskoposluk merkezi olmuştur. 13. yüzyılda Saruhan Beyliği’nin eline geçen kent, Türkler tarafından Kayacık olarak adlandırılmış, son olarak 15. yüzyılda Osmanlı padişahı Çelebi Mehmet tarafından İzmir’e yapılan sefer sırasında Cüneyd Bey’in elinden alınmıştır.
