Süleymanlı

Süleymanlı köyü ile ilgili ilk kayıt 1575 yılına aittir. Ancak, Süleymanlı’nın Saruhan Beyliği dönemine(14. yüzyıl) ait bir köy olduğunu dair bir inanış da vardır. Süleymanlı’nın adı, bazı eski belgelerde Selmanlı olarak yazılmıştır. Bunun, köyün muhtemel kurucuları olan Danişmendli Türkmen aşiretine bağlı Süleymanlı cemaatinin aynı zamanda Selmanlı olarak anılmasından kaynaklandığı anlaşılıyor. Bu cemaatin mensupları Osmanlı döneminde Anadolu’nun birçok bölgesine dağılmışlardı. Süleymanlı cemaatinin sadece Menemen’de değil, aynı zamanda Saruhan Sancağı’nın Gökdük ve Demirci Kazaları’nda Aydın Sancağı’nın Tire Kazası’nda da iskan edilmiş oldukları biliniyor. 

Süleymanlı’da bugün muhtemelen kökleri oldukça eskilere giden belli başlı 7 büyük sülale yaşıyor. Bunlar Kürtler, Kementler, Yanağalar, Kandaklar, Bayraklar, Çıraklar ve Solaklar isimleriyle anılıyor. 

Köylüler arasında kabul gören Süleymanlı’nın kuruluş efsanesi ise çevredeki köylere bağlanıyor. Süleymanlı köylülerine göre bölgedeki en eski köy İğnedere’dir. İğnedere köyünün kurucusu İğne Bey’in (doğrusu Eğnesi veya Eğne Bey) üç çocuğunun olduğuna bunlardan Hasan Bey’in Hasanlar’ı, Gür Bey’in Gürece’yi ve Süleyman Bey’in ise Süleymanlı’yı kurduğuna inanmaktalar. 

Süleymanlı köyü 1960 ile 1962 yılları arasında aynı adı taşıyan derenin açmış olduğu vadi içindeki eski mevkiinden Gediz Nehri kenarındaki bugünkü yerine taşınmış. Köyün daha önceleri “Yayla” olarak adlandırılan bugünkü yeri, çevredeki Kepir ve Yarençukuru mevkiileri ile birlikte 1960 yılına dek eski Süleymanlar köyünün yaylası durumundaydı; dolayısıyla, eski köyün terk edilmesi ve yeni iskanın yaylada kurulması kolayca gerçekleşmiş.

Süleymanlı köyünün sınırları içinde bölgenin en eski iskanlarından biri saptanmıştır. Bu küçük iskan Gediz’in kıyısındaki Gemitepesi üzerinde bulunuyor. Tarla açmak için tesviye edilen bu alçak ve küçük tepe üzerinde Erken Tunç Çağı’na (İ.Ö. 3200-2000) ait çanak-çömlek görülüyor. Ayrıca Ören Şehri adıyla anılan ve Temnos ile ilişkili başka bir iskan da Roma Dönemi’ne tarihleniyor. Ören Şehir’de yüzeyde görülen pişmiş toprak su boruları bu kente Dumanlı Dağ’daki kaynaklardan su getirilmiş olduğunu gösteriyor. 

Köyün hemen doğusunda yer alan ve Manisa Boğazı’nın kuzey girişine hakim olan tepe günümüzde Yarentepe adını taşıyor. Köylülerin tepenin üzerinde aynı adı taşıyan bir yatır (Yaren Dede) olduğuna inanıyorlar. Ancak, söz konusu yerde Manisa Boğazı’nın girişini kuzey yakadan denetleyen küçük bir antik dönem kulesine ait kalıntılar da bulunuyor.